ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ содержание
ΠΡΩΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ
1Α. Φθόγγοι και γράμματα звуки и буквы Φωνήεντα και σύμφωνα
гласные и согласные
Αλφάβητο алфавит
Κεφαλαία και μικρά γράμματα прописные и строчные буквы
Διαίρεση φωνηέντων και συμφώνων деление
гласных и согласных
Αρχικά και τελικά γράμματα начальные
и конечные буквы
Τελικά σύμφωνα конечные
согласные
Διπλά γράμματα двойные
буквы
Όμοια σύμφωνα одинаковые согласные
Δίψηφα φωνήεντα буквосочетания гласных
Δίφθογγοι дифтонги
Δίψηφα σύμφωνα буквосочетания согласных
Συνδυασμοί αυ και ευ сочетания αυ и ευ
Άφωνα γράμματα непроизносимые
буквы
1 Β. Λέξεις και συλλαβές слова и слоги
Λέξεις слова
Συλλαβές слоги
Κανόνες συλλαβισμού правила
деления на слоги и переноса слов
1 Γ. Τόνος ударение
Κανόνες τονισμού правила
ударений слов
…………………………………
1 Α. Φθόγγοι και
γράμματα Звуки и буквы
Όταν μιλάμε, προφέρουμε διάφορους φθόγγους, οι
οποίοι, ενώνοντας, σχηματίζουν λέξεις. Когда мы разговариваем, то произносим звуки, которые, соединяясь,
составляют слова.
Τα γράμματα είναι τα
σύμβολα, με τα οποία παριστάνουμε τους φθόγγους.
Буквы – это знаки, которыми обозначают звуки на
письме.
Τα γράμματα της Ελληνικής
γλώσσας αποτελούν το ελληνικό αλφάβητο και γράφονται με συγκεκριμένη αλφαβητική
σειρά.
Буквы
греческого языка составляют греческий алфавит и пишутся в определенном
алфавитном порядке.
Το ελληνικό αλφάβητο
αποτελείται από 24 γράμματα, τα οποία και διακρίνονται σε κεφαλαία και μικρά.
Греческий
алфавит состоит из 24 букв, которые делятся на прописные и строчные буквы.
Το ελληνικό αλφάβητο
Κεφαλαία μικρά ονομασία κεφαλαία μικρά
ονομασία
Α α άλφα Ν ν νι
Β β βήτα Ξ ξ ξι
Γ γ γάμμα Ο ο όμικρον
Δ δ δέλτα Π π πι
Ε ε έψιλον Ρ ρ ρω
Ζ ζ ζήτα Σ σ ς σίγμα
Η η ήτα Τ τ ταυ
Θ θ θήτα Υ υ ύψιλον
Ι ι γιώτα Φ φ φι
Κ κ κάππα Χ χ χι
Λ λ λάμδα Ψ ψ ψι
Μ μ μι Ω ω ωμέγα
Οι φθόγγοι και τα γράμματα
που τους παριστάνουν χωρίζονται σε φωνήεντα και σύμφωνα.
Звуки и буквы,
которыми они обозначаются на письме, делятся на гласные и согласные.
Όταν προφέρουμε ένα φωνήεν,
ο αέρας που εκπνέουμε, δεν συναντάει κανένα εμπόδιο. Τα φωνήεντα μπορούν τα
σχηματίσουν συλλαβή. Τα φωνήεντα είναι 7: α, ε, η, ι, υ, ο, ω.
Когда мы
произносим гласный, то выдыхаемый воздух не встречает на своем пути
препятствия. Гласные могут составлять слог. Гласных 7: α, ε, η, ι, υ, ο, ω.
Буква А α (άλφα) читается как и русская буква «а» и пишется: Α α
αλφάβητο, τραπέζι, μηχανικός
Буква Е ε (έψιλον) читается как русская буква «э» и пишется: Ε ε
εργάτης, έτσι, τετράδιο
Буква О о (όμικρον) читается как русская буква «о»
и пишется: Ο ο
μολύβι, όρκος, ρολόι
Буква Ω ω (ωμέγα) читается как русская буква «о»
и пишется Ω ω.
χελώνα, οκτώ, παγωτό
Буква Η η (ήτα) читается как русская буква «и» и пишется Η
η.
τάξη, αυτή, γραμμή
Буква Ι ι (γιώτα) читается как русская буква «и»
и пишется Ι ι.
σπίτι, αγόρι, σουβλάκι
Буква Υ υ (ύψιλον) читается тоже «и» и пишется Υ υ.
στυλό, παράθυρο,
συλλογή
! Στην αρχαία Ελληνική γλώσσα δεν προφέρονταν όλα τα
φωνήεντα έτσι, όπως τα προφέρουμε σήμερα. Το η (ήτα) προφερόταν σαν μία φωνή
μεταξύ η και εεε και το ω (ωμέγα) σαν οοο. Γι’ αυτό το η και το ω
λέγονται και μακρόχρονα.
В
древнегреческом языке не все гласные произносились так, как сегодня. Гласная
ита (η) произносилась как звук,
средний между и (η) и эээ (εεε), а омега (ω), как долгий ооо. Поэтому гласные ита (η) и омега (ω) называются долгими (μακρόχρονα).
Τα ε (έψιλον) και ο (όμικρον) προφέρονταν έτσι, όπως τα προφέρουμε σήμερα,
δηλαδή γρήγορα, και λέγονται βραχύχρονα.
Гласные эпсилон (ε) и омикрон (ο) произносились точно так же,
как сегодня, то есть кратно, поэтому называются краткими (βραχύχρονα).
Τα φωνήεντα α (άλφα), ι (γιώτα) και υ (ύψιλον) άλλοτε προφέρονταν σαν μακρόχρονα
και άλλοτε σαν βραχύχρονα και λέγονται δίχρονα.
Гласные альфа (α), йота (ι) и ипсилон (υ) иногда произносились как
краткие, а иногда как долгие, поэтому называются обоюдными (δίχρονα)
Όταν προφέρουμε ένα σύμφωνο,
ο αέρας που εκπνέουμε, συναντάει εμπόδιο, όπως τα δόντια, τα χείλη, η γλώσσα
κ.λπ. Τα σύμφωνα δεν μπορούν να σχηματίσουν συλλαβή και γι’ αυτό πηγαίνουν
πάντα μαζί με τα φωνήεντα. Τα σύμφωνα είναι 17: β, γ, δ, ζ, θ, κ, λ, μ, ν, ξ, π,
ρ, σ, τ, φ, χ, ψ.
Когда мы
произносим согласный, то воздух, который мы выдыхаем, встречает препятствие,
как например, зубы, губы, язык и т.д.
Согласные не могут составлять слог и поэтому всегда сопровождают гласные.
Согласных
17: β,γ,δ,ζ,θ,κ,λ,μ,ν,ξ,π,ρ,σ,τα,φ,χ,ψ.
Ανάλογα με την φωνή, τα σύμφωνα
χωρίζονται σε άηχα (θ, κ, π, σ, τ, χ, φ) και ηχηρά (β, γ, δ, ζ, λ, μ, ν, π, ρ)
По
наличию голоса, согласные делятся на глухие
(θ, κ, π, σ, τ, χ, φ) и звонкие (β, γ, δ, ζ, λ, μ, ν, π, ρ).
Ανάλογα με την διάρκειά
τους, τα σύμφωνα χωρίζονται σε στιγμιαία (κ, π, τ) και εξακολουθητικά (γ, β, δ,
χ, φ, θ, σ, ζ, λ, μ, ν, ρ).
По
долготе согласные делятся на краткие (κ, π, τ) и долгие (γ, β, δ, χ, φ, θ, σ, ζ, λ, μ, ν, ρ)
Ανάλογα με το μέρος όπου
σχηματίζονται, τα σύμφωνα χωρίζονται σε χειλικά (π, β, φ), οδοντικά (τ, δ, θ),
συριστικά ή διπλοδοντικά (σ, ζ), λαρυγγικά (κ, γ, χ), γλωσσικά ή υγρά (λ, ρ) και
ρινικά (μ,ν).
По месту образования согласные делятся на губные (π, β, φ), зубные (τ, δ, θ), свистящие (σ, ζ), гортанные (κ, γ, χ), язычные (λ, ρ) и носовые (μ,ν) .
Ορθοέπεια орфоэпия
Μερικά γράμματα
παρουσιάζουν κάποιες ιδιαιτερότητες στην προφορά τους, ανάλογα με τα γράμματα
με τα οποία ενώνονται. Некоторые буквы несколько изменяются в произношении в
зависимости от последующей буквы, с которой произносятся.
α. Το σ μπροστά από το ηχηρό σύμφωνο, εκτός από το λ, προφέρεται ως ζ.
Буква σ (сигма) перед звонкой согласной , кроме буквы
λ, произносится как з.
π.χ. ασβός, κόσμος, αλλά πρόσληψη.
β. Το γ μπροστά
από το χ προφέρεται ως ν. Буква гамма (γ) перед χ произносится как н.
π.χ. ελέγχω → ελένχω
γ. Το γ μπροστά από τα φωνήεντα ε, ι,
η, υ και δίψηφα αι, ει, οι, ευ προφέρεται ως й. Перед гласными и перед буквосочетаниями αι, ει, οι, ευ звук γ близок к русскому «й».
π.χ. υγεία, για, γιος, λογιστής, γέρος
♦Буква Β β (βήτα) произносится как русский звук
«в» и пишется Β
β.
βάτραχος, βήχας, μανάβικο
Буква Γ γ (γάμμα) [γа̀ма] отсутствует в русском
языке. Она читается примерно так, как буква «г» в междометии «о-го-го». Этот
гортанный звук пишется Γ γ.
γαρίφαλο, εργάτρια, γράμμα
Буква Δ δ (δέλτα) отсутствует в русском языке. А
произносим этот звук следующим образом: немного приоткрыв рот, располагаем
между верхними и нижними зубами кончик языка. Затем, выдыхая воздух,
одновременно поднимаем верхние зубы и произносим этот межзубный звук. Пишется
она вот так: Δ
δ
δρόμος, δέντρο, αγελάδα
Буква Θ θ (θήτα) также отсутствует в русском языке. Она
произносится точно так же, как и звук дельта
(Δ δ), но только глухо. То есть,
точно так же располагаем язык между зубами, как бы прикусывая его, а потом,
поднимая верхние зубы, выдыхаем воздух. Писать ее надо так: Θ θ
θάρρος, θέλω, μαθήτρια
Буква Ζ ζ (ζήτα) произносится как русский звук
«з» и пишется Ζ
ζ.
ζωή, κτίζω, ζωγραφίζω
Буква Κ κ (κάππα) читается как русская буква «к»
и пишется Κ
κ.
καθαρός, λύκος, καπέλο
Буква Λ λ (λάμδα) называется «лямбда» и
произносится примерно так, как русский звук «л». Приготовьтесь произнести «л».
Для этого вы расположили свой язык под верхними зубами. А теперь отодвиньте
весь язык, как он есть, вовнутрь к верхней десне. Эта согласная всегда мягкая.
Опуская язык к нижним зубам, на выдохе произнесите звук. Пишется она вот так Λ λ.
λάμπα, γάλα, καρέκλα
Буква Μ μ (μι) читается так как русская буква
«м» и пишется Μ
μ.
μήλο, καλάμι, μαθητής
Буква Ν ν (νι) читается как русская буква «н»,
пишется Ν ν.
κανόνι, ναι, μπαλόνι
Буква Π π (πι) читается, как русская буква
«п» и пишется Π
π.
παράθυρο, τράπεζα, περίπτερο
Буква Ρ ρ (ρω) читается как русская буква «р»
и пишется Ρ
ρ.
ρολόι, μικρός, κορίτσι
Буква Σ σ ς (σίγμα) отличается в произношении от русского звука «с».
Для того, чтобы произнести этот звук, надо приготовиться произнести русский
звук «с». Отодвиньте язык вовнутрь примерно наполовину. Так, язык ваш будет
расположен в середине ротовой полости и как бы «висеть» под верхним нёбом.
Выдыхая поток воздуха, произнесите греческий звук «с». Эта согласная -
особенная. Маленькая буква пишется в начале и в середине слова вот так: σ, а в конце слова вот так: ς.
σωστά,
σπίτι, δασκάλα
но
κύριος,
αυτός, λογιστής
Буква Τ τ (ταυ) произносится примерно так, как
русский звук «т». Разница между ними заключается лишь в том, что греческий звук
«т» всегда твердый. Чтобы научиться его правильно произносить,
приготовьтесь произнести русское слово «ты». В последний момент вместо «ы»
произнесите «и». Вот тогда у вас и получится твердый звук «т», который пишется Τ τ.
τι,
σπίτι, τούρτα, ιστορία, τίποτα
Буква Φ φ (φι) произносится, как звук «ф» в
русском языке и пишется Φ
φ.
φως, φωνάζω, τηλέφωνο
Буква Χ χ (χι) произносится, как звук «х» в
русском языке. То есть перед гласными ε, ι, η, υ и
перед буквосочетаниями αι, ει, οι, ευ этот звук произносится мягко, а перед
остальными – твердо. Пишется вот так: Χ χ.
χαλάζι, χάος, χωριό
но
χέρι, χελιδόνι, χήρα
Буква Ξ ξ (ξι) произносится, как два звука «кс» вместе и
пишется Ξ ξ.
ξέρω, πυξίδα, ξίδι, λεξικό
Буква Ψ ψ (ψι) произносится, как два звука
«пс» вместе и пишется Ψ
ψ.
ψωμί,
αψίδα, ψηφοφορία
Αρχικά και τελικά γράμματα Начальные и конечные буквы слова
Το πρώτο γράμμα κάθε λέξης λέγεται αρχικό και το
τελευταίο γράμμα της λέξης λέγεται τελικό. Первая буква слова называется начальной, а
последняя – конечной.
π.χ. αεροπλάνο
Τελικά σύμφωνα Конечные согласные слова
Οι
λέξεις της Ελληνικής γλώσσας τελειώνουν σε φωνήεντα ή σε σύμφωνα ν και σ.
Αρκετές, όμως, ξένες λέξεις και ορισμένα επιφωνήματα τελειώνουν σε άλλα σύμφωνα. Слова греческого языка
заканчиваются на гласные или на согласные ν и σ. Слова иноязычного происхождения и некоторые междометия заканчиваются на
другие согласные.
π.χ. αχλάδι, αυτοκίνητο, άνθρωπος, κήπος, ενδιαφέρον, παρόν αλλά τραμ,
σκορ, οχ, αχ!
Διπλά γράμματα Двойные буквы
Τα
γράμματα ξ και ψ ονομάζονται διπλά, επειδή το καθένα παριστάνει δύο φθόγγους: ξ
= κ + ς και ψ = π + σ. Буквы ξ и ψ называются двойными,
потому что каждая из них представляет два звука: ξ = κ + ς и ψ = π + σ.
π.χ. ξεχνώ, ψωμί
Ορθογραφία орфография
Στις σύνθετες λέξεις με
πρώτο συνθετικό το εκ οι φθόγγοι κς δε γράφονται με ξ αλλά με κς.
В сложных словах с первых корнем εκ-
согласные не пишутся буквой ξ, а
двумя буквами κσ.
π.χ. εκστρατεία, εκσυγχρονισμός.
Όμοια σύμφωνα Две одинаковые буквы в слове
Υπάρχουν
λέξεις της Ελληνικής γλώσσας που γράφονται με δύο όμοια γράμματα τα οποία
προφέρονται ως ένας φθόγγος. В греческом языке есть
слова, в которых рядом пишутся две одинаковые согласные, которые читаются как
один звук.
π.χ. γλώσσα, γραμμή, απορρίμματα.
………………………………………………………………………………………………………….
ΑΣΚΗΣΕΙΣ
- Να
βρείτε από ποιους φθόγγους αποτελούνται οι παρακάτω λέξεις.
π.χ. διαβάζω δ,ι,α,β,α,ζ,ω
α. γράφω ……………….
β. οικογένεια ……………….
γ. ζωγραφίζω ……………….
δ. ψωμί ……………….
- Να
χωρίσετε τις παρακάτω λέξεις σε φωνήεντα και σύμφωνα
π.χ. πόρτα ο,
α, π,
ρ, τ
φωνήεντα σύμφωνα
α. φοιτητής …………. ………....
β. βιβλίο …………. …………
γ. στυλό …………. …………
δ. μαγειρεύει …………. …………
- Να
βάλετε τις λέξεις σε αλφαβητική σειρά:
άρρωστος, καθηγητής,
κουβέντα, λιμάνι, ωδείο
- Συμπληρώστε, γράφοντας όπου
πρέπει, το αρχικό κεφαλαίο:
Πατέρας των δώδεκα θεών του
ολύμπου ήταν ο δίας. όταν γεννήθηκε, η μητέρα του τον έκρυψε σε μια σπηλιά, στο
βουνό δίκτη, που βρίσκεται στην κρήτη, στο λισίθι. εκεί τον μεγάλωσαν τρεις
νεράιδες, δίνοντάς του γάλα από μια κατσίκα που την έλεγαν αμάλθεια.
- Γράψτε τις λέξεις των παρακάτω
ομάδων σε αλφαβητική σειρά:
τραπέζι,
καρέκλα, αλφάβητο ------------------------------------
βουνό, αγόρι,
γράφω -------------------------------------------
τετράδιο,
σωστά, υπνοδωμάτιο -------------------------------
Δίψηφα φωνήεντα Буквосочетания гласных
Δύο
γράμματα λέγονται δίψηφα, όταν προφέρονται ως ένας φθόγγος. Так называются две гласные, которые
произносятся как один звук.
αι = ε (Э) → καιρός
ει = ι (И) → είναι
οι = ι (И) → οικογένεια
ου = ου (У) → λουλούδι
υι = ι (И) → υιοθεσία
Όταν τα
δίψηφα τονίζονται, τότε τον τόνο παίρνει πάντα το δεύτερο φωνήεν. Если на буквосочетание падает
ударение, то оно ставится ВСЕГДА над второй гласной.
Όταν πρέπει το κάθε φωνήεν να το προφέρουμε χωριστά,
τότε: Если в слове надо прочесть каждую из гласных раздельно,
то
α. πάνω
στο δεύτερο φωνήεν βάζουμε τα διαλυτικά ¨ .
над второй гласной ставим две точки (διαλυτικά ¨)
π.χ. γαϊδούρι,
κοροϊδεύω, τρόλεϊ,
β. τα
διαλυτικά δεν είναι απαραίτητα εάν τονίζεται το πρώτο φωνήεν.
Две точки (διαλυτικά ¨) не
ставятся, если на первую гласную падает ударение.
π.χ.
γάιδαρος, άυπνος.
Όταν
όμως οι λέξεις γράφονται με κεφαλαία γράμματα, χρησιμοποιούμαι τα διαλυτικά
επειδή η λέξη δεν τονίζεται.
Если слово пишется с прописными буквами, то надо ставить две точки διαλυτικά ¨ над второй гласной.
π.χ. ΜΑΪΟΣ
♦ 1.Для обозначения звука «у» используются две гласные «ου».
που,
το λουλούδι, , η μουσική
2. Гласные «αι» читаются как «э».
ο αιώνας, η γυναίκα,
καταλαβαίνω
3. Гласные ει и οι читаются
как «и».
ει το
φαρμακείο, το νοσοκομείο,
οι γονείς
οι
η οικογένεια, χρησιμοποιώ,
η κοιλιά
Δίφθογγοι Дифтонги
Δύο φωνήεντα, που προφέρονται σε μια συλλαβή, αποτελούν
ένα δίφθογγο. Две гласные, которые произносятся в одном слоге, представляют
собой дифтонг.
Οι δίφθογγοι είναι: αϊ (άι),
αη, οϊ (όι), οη και ονομάζονται κύριοι. Дифтонги αϊ (άι), αη, οϊ (όι), οη называются собственными (κύριοι δίφθογγοι).
π.χ. αϊτός, κορόιδο, κελαηδώ,
Οι συνδυασμοί των ι, υ, ει και οι με το ακόλουθο φωνήεν ή δίψηφο φωνήεν λέγονται καταχρηστικοί
δίφθογγοι. Сочетания гласных ι, υ, ει, οι с последующим гласным или дифтонгом называются несобственными (καταχρηστικοί δίφθογγοι).
π.χ. γυαλιά, κάποια, αδειάζω
Δίψηφα σύμφωνα Буквосочетания согласных
Δίψηφα
σύμφωνα ονομάζονται τα δύο σύμφωνα στη λέξη τα οποία προφέρονται στην αρχή της
λέξης σαν ένας φθόγγος ενώ μέσα στη λέξη το τελευταίο σύμφωνο αλλάζει σε ηχηρό.
Так называются две рядом стоящие согласные, которые произносятся в начале
слова как один звонкий звук, а внутри и на конце слов второй согласный
произносится как звонкий звук.
♦ Буквосочетания γγ и γκ
читаются как «г» в начале слова и как «нг» в
середине слова.
ο άγγελος, το γκαράζ, η
παραγγελία
Буквосочение γχ читается
как «нх».
ο έλεγχος, συγχωρώ, εγχειρίδιο
Буквосочетание μπ в
начале слова читается, как «б», а в середине слова, как «мб».
η
μπάλα, ο κάμπος, η μπίρα,
Буквосочетание ντ в
начале слова читается, как «д», а в середине слова, как «нд».
ο άντρας, η ντομάτα, κοντά
Буквосочетание τσ
читается всегда, как «ц».
η
τσάντα, έτσι, το τσάι
Буквосочетание τζ читается
всегда, как «дз».
το
τζάκι, ο τζίτζικας, ο τζόγος,
Οι συνδυασμοί ΑΥ και ΕΥ Сочетания ΑΥ и ΕΥ
Οι συνδυασμοί αυ και ευ προφέρονται αβ και
εβ, όταν ακολουθεί φωνήεν ή ηχηρό σύμφωνο. Όταν ακολουθεί άηχο σύμφωνο,
προφέρονται αφ και εφ. Буквосочетания αυ и ευ произносятся αβ и εβ, если за ними следует гласная или звонкая согласная.
Если следует глухая
согласная, то произносятся αφ и εφ.
π.χ. η αυλή, δουλεύω, το αυγό,
ευαίσθητος
αλλά
αυτός,
η διεύθυνση, η ευχή, το αυτί
Στους
συνδυασμούς τονίζεται πάντα το υ. Όταν θέλουμε να προφέρουμε το κάθε φωνήεν
ξεχωριστά, τότε πάνω στο δεύτερο φωνήεν βάζουμε διαλυτικά ¨. Εάν τονίζεται το
πρώτο φωνήεν, τότε τα φωνήεντα προφέρονται ξεχωριστά, τονίζεται το πρώτο φωνήεν
και δεν χρησιμοποιούμε τα διαλυτικά ¨. Ударение ставится всегда над второй гласной ипсилон (υ). Когда надо произнести каждую из гласных раздельно, тогда над второй
гласной ставим знак διαλυτικά ¨ . Если в слове ударение падает на первую
гласную, то ставится на нее ударение, каждая из гласных произносится раздельно и
не ставятся διαλυτικά ¨ над второй гласной.
π.χ. άυπνος (бессонный).
…………………………………….
Άφωνα γράμματα Непроизносимые буквы
Μερικά γράμματα
δεν προφέρονται σε ορισμένες λέξεις και λέγονται άφωνα. Άφωνα είναι: Некоторые буквы не произносятся в словах и
называются άφωνα. Ими являются:
- Το ένα από τα όμοια σύμφωνα. Одним из двух одинаковых согласных.
π.χ.
άμμος
2. Το π στο σύμπλεγμα
μπτ Буква π в буквосочетании
μπτ.
π.χ.
Πέμπτη, σύμπτωμα
3. Το υ στο συνδυασμό ευ,
όταν ακολουθεί το β ή το φ Буква υ в
συνδυασμό ευ , когда за ней следует β или φ.
π.χ. Εύβοια, εύφορος
…………………………………………………
ΑΣΚΗΣΕΙΣ
- Να
βρείτε τα δίψηφα φωνήεντα και σύμφωνα των παρακάτω λέξεων.
π.χ. τσαλαπετεινός ει τς
δίψηφα
φωνήεντα δίψηφα σύμφωνα
α. κείμενο ………………… ……………………
β. μπουκάλι ………………… ……………………
γ. αγγούρι ………………… ……………………
δ. τσάντα ………………… ……………………
ε. τσουκνίδα ………………… ……………………
- Να
βρείτε τους κύριους και τους καταχρηστικούς διφθόγγους στια παρακάτω
λέξεις.
κύριοι καταχρηστικοί
α. όποιος ………….. …………..
β. παλιός ………….. …………..
γ. κελαηδώ …………. …………..
δ. γυαλιά …………. …………...
ε. τελειώνω …………. …………..
- Συμπληρώστε
αυ ή ευ.
…..ριο, ….τυχία, ….τός, …..λογία, …..τή, …χαριστώ, μ…..ρος,
….λαία, …θεία, ….ξάνω, …στηρός, …τοβιογραφία, …καμπτος, …τονομία, ….κίνητος,
…νοϊκός, ….τοκρατορία, ….γένεια.
- Συμπληρώστε
αι ή ε.
καταλαβ….νω, πηγ….νω, ο
….ώνας, περιμ….νω, η εγκυκλοπ….δεια, μπ….νω, με…ω, δ….νω, η ….θουσα, ….ρχομ…,
ωρ…ος, χ…ρετ…, το καλοκ…ρι, το …μπόριο, το ηφ…στειο, βγ….νω.
- Συμπληρώστε
οι, ει, ι, η ή υ.
η …κογέν…α, …κάζω, η
κ…ν…σ…, ο γ…τονας, π…νάω, το …σ…τ…ρ…ο, το αυτοκ…ν…το, ο κ…νδ…νος, ο κ…ν…γός, ο
κάτ…κος, ο σ…ζ…γος, άδ…ος, λ…νω, κρ…βω, πλ…ρώνω, η αστ….νομ…α, κρ…ώνω
- Να
βρείτε ποιοι φθόγγοι παριστάνονται με δύο γράμματα στις παρακάτω λέξεις.
π.χ. πετσέτα - τσ
α. καταλαβαίνω ……………….
β. οικογένεια ……………….
γ. τζίτζικας ……………….
δ. τζάκι ……………….
ε. αιώνας ……………….
- Να
γράψετε 3 λέξεις με τους παρακάτω συνδυασμούς:
αυ = αβ αυ = αφ ευ = εβ ευ = εφ
1 Β. Λέξεις και συλλαβές Слова и слоги
Οι
λέξεις χωρίζονται σε συλλαβές. Слова делятся на слоги.
Μία συλλαβή μπορεί να έχει : Слог может иметь :
α. ένα φωνήεν και ένα, δύο ή τρία σύμφωνα (ψω-μί,
με-τρο, κά-στρο, α-φορ-μή)
один
гласный и одну, две, три согласные.
β. ένα φωνήεν, ένα δίψηφο φωνήεν, ένα συνδυασμό ή ένα δίφθογγο (ε-γώ, ω-ραί-ος, αυ-τός, κε-λαη-δώ) один
гласный, одно буквосочетание гласных, одно сочетание αυ или ευ или один дифтонг.
Ανάλογα με των αριθμό των συλλαβών, μια λέξη ονομάζεται : В зависимости от количества слогов, слова называются:
μονοσύλλαβη, όταν αποτελείται από μία συλλαβή, однослоговыми,
если состоят из одного слога,
δισύλλαβη, όταν αποτελείται από δύο συλλαβές, двуслоговыми,
если состоят из двух слогов,
τρισύλλαβη, όταν αποτελείται από τρεις συλλαβές, трехслоговыми,
если состоят из трех слогов,
πολυσύλλαβη, όταν αποτελείται
από περισσότερες από τρεις συλλαβές. многослоговыми, если содержат более трех слогов.
Το
χώρισμα της λέξης σε συλλαβές ονομάζεται συλλαβισμός. Деление слов на слоги называется συλλαβισμός.
………………….
Κανόνες συλλαβισμού Правила деления на
слоги и переноса слов
1. Ένα
φωνήεν μπορεί να αποτελέσει μία συλλαβή. Κάθε σύμφωνο συλλαβίζεται με το
ακόλουθο φωνήεν. Один гласный может
составить слог. Каждая согласная образует слог с последующей гласной.
π.χ.
α-έ-ρας, πό-λη
2. Δύο
σύμφωνα ανάμεσα σε δύο φωνήεντα συλλαβίζονται με το δεύτερο φωνήεν μόνο εάν από
αυτά αρχίζει ελληνική λέξη. Две согласные между двумя гласными образуют слог со
второй гласной, если с этих согласных начинается хоть одно греческое слово.
π.χ. πέ-τρα (τρώω), α-τμός
(τμήμα)
Διαφορετικά,
το ένα συλλαβίζεται με το προηγούμενο και το άλλο με το επόμενο. В противном случае первая согласная образует слог с предыдущей
гласной, а вторая с последующей.
π.χ. βάρ-κα, κορ-μη (από ρκ και ρμ δεν αρχίζουν
ελληνικές λέξεις)
3. Τρία
σύμφωνα ανάμεσα σε δύο φωνήεντα συλλαβίζονται με το δεύτερο φωνήεν εάν
τουλάχιστον από τα δύο πρώτα αρχίζει ελληνική λέξη. Три согласные между двумя гласными образуют слог со
второй гласной, если хотя бы с первыми двумя согласными начинается хоть одно
греческое слово.
π.χ. ά-στρο (στόμα, στρώμα),
Αλλιώς,
το πρώτο σύμφωνο συλλαβίζεται με το προηγούμενο φωνήεν, ενώ τα άλλα δύο με το
ακόλουθο φωνήεν, χωρίς να έχει σημασία αν από αυτά τα δύο αρχίζει ελληνική
λέξη. В противном случае первая согласная
образует слог с предыдущей гласной, а две другие с последующей гласной, причем
не имеет значения, если с них начинается греческое слово.
π.χ. Αν-δρέ-ας
4. Δύο
όμοια σύμφωνα χωρίζονται και το ένα πάει με το προηγούμενο και το άλλο με το
ακόλουθο. Две одинаковые согласные
разделяются при образовании слогов, одна идет с предыдущей, а другая с
последующей гласной.
π.χ. γραμ-μα, θά-λασ-σα.
5. Τα δίψηφα
φωνήεντα, οι συνδυασμοί αυ και ευ, καθώς και οι δίφθογγοι δε χωρίζονται, επειδή
θεωρούνται ως ένα φωνήεν. Буквосочетания
гласных, сочетания гласных и дифтонги не разделяются, потому что считаются
одним гласным звуком.
π.χ. θαύ-μα, κά-ποιος
6. Τα δίψηφα
σύμφωνα δε χωρίζονται στο συλλαβισμό. Буквосочетания
согласных не разделяются при образовании слогов.
π.χ. κο-ντά, μπα-μπάς.
ΑΣΚΗΣΕΙΣ
- Να
χωρίσετε τις λέξεις σε οξύτονες, παροξύτονες και προπαροξύτονες.
καταλαβαίνω, ο χορός, ρωτώ, ο θόρυβος, αυλόγυρος, μιλώ, η οδοντόκρεμα, η
πλατεία, ο πεζόδρομος, το πεύκο, η αδελφή, το ποτήρι.
οξύτονες παροξύτονες
προπαροξύτονες
………….. ………………… ……………………..
…………. ………………… ………………………
…………. ………………… ………………………
…………. ………………… ………………………
- Να
γράψετε τις ακόλουθες λέξεις στις κατάλληλες στήλες:
ποιος, για,
μαθητής, καμία, αύριο, καταλαβαίνω, εργοστάσιο, νερό, εγώ, χώρα, δημαρχείο, τι.
μονοσύλλαβες δισύλλαβες τρισύλλαβες πολυσύλλαβες
…………… …………. ……………. …………….
…………… ………… …………… ……………
…………… ………… …………… ……………
- Να
χωρίσετε σε συλλαβές τις παρακάτω λέξεις:
αέρας, γυαλιά, βάρκα,
θάλασσα, ραδιόφωνο, αέρας, πέτρα, περισσότερο, παραλληλόγραμμο.
- Εντοπίστε τις λέξεις που δεν είναι σε
αλφαβητική σειρά.
σχολείο, βιβλίο, ουρανός,
παντελόνι. φούστα, ταγιέρ.
- Γράψτε τα μικρά γράμματα των φωνηέντων: Α ….
Ε….. Η….. Ι…..
Ο…. Υ….. Ω……
6. Να
βρείτε τα φωνήεντα και τα σύμφωνα τον παρακάτω λέξεων
φωνήεντα σύμφωνα
μαθητής …………. ……….
φοιτήτρια …………. ……….
τραπέζι …………. ……….
καρέκλα …………. ……….
- Στις παρακάτω λέξεις να υπογραμμίσετε τη
λήγουσα.
ρωτώ, απαντώ, μηλιά,
κουκουβάγια, βλέπω, καθηγητής, αγόρι, τριαντάφυλλο.
- Συμπληρώστε
τα γράμματα στη σωστή αλφαβητική σειρά
Αα, Ββ … …
….. ….. …. …. Θθ …… ….
….. ….. ….. …. …. …. …. …. Κκ …
…. Ξξ …. …. …. … Χχ …. …. ….
- Στις
παρακάτω λέξεις να υπογραμμίσετε τη παραλήγουσα.
καταλαβαίνω, σπουδαστής, μυθιστόρημα, αρκετά, ταμίας, ταχυδρομείο,
κακαρίζω.
- Να
βρεθούν τα λάθη που υπάρχουν στο συλλαβισμό των λέξεων και να συλλαβιστούν
σωστά:
α-νθο-δο-χε-ιο, α-πο-ρρί-μμα-τα, παν-τζού-ρι, πα-ρα-θυ-ρό-φυ-λλα,
πέρασ-μα, δι-α-μά-ντι, βό-λτα, α-νδρεί-α.
- Βρείτε
τα λάθη και ξαναγράψτε τις λέξεις σωστά.
γάϊδαρος, κόζμημα, αζβός, πεζός, τρέχο, ζαλιζμένος, παγωτώ, παζάρι,
κόζμος, ζγουρός, αϋτοκίνητο, διαμέριζμα, κορόϊδο, λαική, Μάϊος, γαιδουράκι.
- Συλλαβίστε
τις λέξεις:
άλσος, λιμνοθάλασσα, λατρεύω, αγαπώ,
ήρεμος, ήσυχος, πελώριος, ανάσα
1 Γ. Ο τόνος УДАРЕНИЕ
Σε κάθε λέξη που έχει πάνω
από μία συλλαβή, μία συλλαβή προφέρεται δυνατότερα από τις άλλες, δηλαδή
τονίζεται. Πάνω στο φωνήεν αυτής της συλλαβής βάζουμε τόνο. В каждом
слове, имеющем более одного слога, один из слогов произносится сильнее других,
т.е. он является ударным. Над гласной этого слова мы ставим знак ударения.
π.χ. Το παιδί, η γυναίκα, ο οδηγός
Σε μία λέξη μπορεί να
τονιστεί μία από τις τρεις τελευταίες συλλαβές. В слове ударение может стоять на одном из трех
последних слогов.
Η τελευταία συλλαβή της λέξης ονομάζεται λήγουσα. Последний слог называется λήγουσα.
Η προτελευταία συλλαβή ονομάζεται παραλήγουσα.
Предпоследний слог называется παραλήγουσα.
Η τρίτη συλλαβή από το τέλος της λέξης ονομάζεται προπαραλήγουσα.
Третий слог от конца слова называется προπαραλήγουσα.
Τρα-πέ-ζι,
πα-ρά-θυ-ρο, πόρ-τα
Όταν η λέξη τονίζεται στη
λήγουσα, τότε λέγεται οξύτονη. Когда слово имеется ударение на последнем слоге, то оно
называется οξύτονη.
Η λέξη λέγεται παροξύτονη,
όταν τονίζεται στην παραλήγουσα. Когда слово имеется ударение на
предпоследнем слоге, то оно называется παροξύτονη
Προπαροξύτονη λέγεται η λέξη, όταν τονίζεται στην προπαραλήγουσα. Когда
слово имеется ударение на последнем слоге, то оно называется προπαροξύτονη.
Ο τόνος σημειώνεται: Ударение ставится:
α. Πάνω από το τονισμένο φωνήεν από δεξιά
προς τα αριστερά κάτω. Над ударным слогом сверху вниз и справа налево.
π.χ. καλά, μήλο
β. Όταν το φωνήεν γράφεται με
κεφαλαίο γράμμα και τονίζεται, τότε ο τόνος μπαίνει αριστερά και πάνω από το
φωνήεν. Когда гласная написана с
прописной буквы и на нее падает ударение, то оно ставится слева наверху над
гласной.
π.χ. Όχι. Άννα
γ. Πάνω από το δεύτερο φωνήεν του
δίψηφου φωνήεντος, συνδυασμού ή καταχρηστικής διφθόγγου. Ударение ставится над
второй гласной буквосочетания, сочетания гласных или дифтонга.
π.χ. καλοκαίρι, αύριο, πιάνω
……………………………
Κανόνες
τονισμού Правила постановки ударения
1. Οι μονοσύλλαβες λέξεις δεν
τονίζονται. Если в слове только один
слог, то ударение над ним не ставится.
π.χ.
για, να, γιος κ.ά.
2. Οι λέξεις, οι οποίες έχουν
πάνω από μία συλλαβή, τονίζονται. Если слово состоит из более, чем
одного слога, то над гласной слога, произносимой с большей силой, ставится знак
ударения.
π.χ. καρέκλα, γλώσσα
3. Οι ρηματικοί τύποι που έχασαν το
τονισμένο φωνήεν μετά από έκθλιψη δεν τονίζονται και δεν ανεβάζουν τον τόνο
στην προηγούμενη λέξη. Глагольные
формы, которые не имеют ударной гласной из-за элизии, не имеют ударения и не переносят его на
предыдущее слово.
π.χ. θα ’θελα, σου ’πα
Εξαιρούνται οι μονοσύλλαβες μπροστά από τους ρηματικούς
τύπους μπω, βγω, βρω, ’ρθω .
Исключения
составляют однослоговые слова перед глагольными формами μπω, βγω, βρω, ’ρθω
π.χ. θά ’ρθω
Εξαιρούνται και τονίζονται οι εξής μονοσύλλαβες λέξεις: Исключение составляют следующие
однослоговые слова:
α.. ο σύνδεσμος ή союз ή.
π.χ. ο Νίκος ή ο Γιώργος
β. τα ερωτηματικά πού, πώς
όταν βρίσκονται σε ευθεία ή πλάγια ερώτηση. Вопросительные местоимения πού, πώς, когда находятся при прямом или косвенном вопросе.
π.χ. Πώς σε λένε; Πού πας; Δεν
ξέρω πού να είναι.
γ. οι λέξεις μετά από έκθλιψη,
αποκοπή ή αφαίρεση που παρουσιάζονται ως μονοσύλλαβες
π.χ. είν’ ανάγκη, κάν’ το
δ. οι αδύνατοι τύποι των προσωπικών
αντωνυμιών, όταν υπάρχει περίπτωση να θεωρηθούν ως μονοσύλλαβη λέξη που προφέρεται
στενά με την προηγούμενη λέξη και ο τόνος τους χάνεται ή μεταβιβάζεται στη
λήγουσα της προηγούμενης λέξης. Слабые
формы личных местоимений, чтобы отличить их от однослоговых слов, которые
произносятся слитно с предыдущим словом и их ударение либо теряется, либо переходит
на последний слог предыдущего слова.
π.χ. η Καίτη μού είπε, η
καθηγήτρια μάς ρώτησε
ε. οι μονοσύλλαβες λέξεις, που προφέρονται
στενά με την προηγούμενη λέξη και ο τόνος τους μεταβιβάζεται στη λήγουσα τής
προηγούμενης λέξης. Однослоговые слова, которые произносятся слитно
с предыдущим словом и их ударение переносится на последний слог предыдущего
слова.
π.χ. το τετράδιό μου, το
διαμέρισμά τους
στ. όταν δύο μονοσύλλαβες λέξεις ακολουθούν
την προστακτική που τονίζεται στην παραλήγουσα, τότε τονίζεται η πρώτη
μονοσύλλαβη λέξη. Когда два однослоговых слова следуют за глаголом в
повелительном наклонении, у которого ударение стоит на предпоследнем слоге, то
ударение ставится на первое однослоговое слово.
π.χ. δώσε μού το
ζ. όταν υπάρχει περίπτωση να θεωρηθεί ο τύπος
του άρθρου ως κτητική αντωνυμία. В случае если можно принять форму
артикля за слабую форму притяжательного местоимения.
π.χ. το βιβλίο μου αλλά το
βιβλίο τού μαθητή (το του εδώ είναι η γενική πτώση τού
αρσενικού άρθρου τού ενικού αριθμού)
ΑΣΚΗΣΕΙΣ
- Να
τονίσετε τις παρακάτω λέξεις.
γειτονισσα,
γειτονας, κυρια, κυριος, σχολειο, καλοκαιρι, εισιτηριο, λεωφορειο, φθινοπωρο.
- Να
τονίσετε τις λέξεις των παρακάτω προτάσεων.
α. Απο
το μπαλκονι βλεπαμε τη θαλασσα και το ηλιοβασιλεμα. β. Η Αθηνα είναι η
πρωτευουσα της Ελλαδας. γ. Πως περασατε τις διακοπες; δ. Μου ειπε πως δεν
ξερει. ε. Το εισιτηριο μου ηταν πανω στον καναπε. στ.Ποτε θα παμε για καφε; στ.
Δε μας ειπε ποτε θα επιστρέψει.
- Να
τονίσετε τις λέξεις που και πως εκεί που πρέπει στις παρακάτω προτάσεις.
α. Από που έρχεσαι; β. Αυτό
που άκουσα δεν ήταν σωστό. γ. Δεν ξέρω από που και πως να αρχίσω. δ. Μου είπε
πως θα έρθει. ε. Που και που έρχονται στο χωριό. στ. Θυμάσαι που έβαλες τα
κλειδιά; ζ. Πως λένε τη φίλη σου;
- Βάλτε
τόνο.
Που πας; Πως πρέπει να
πάμε; Προς τα που ειναι η πλατεια; Προτιμας καφε η τσάι; Θελεις νερο η αναψυκτικο;
Μαθαινεις πιανο η κιθαρα; Πως εισαι; Θα γραφεις η θα διαβαζεις; Δεν ξερω πως να
παω στο Δημαρχειο. Λεει πως δεν ξερει.
- Αντιγράψτε και βάλτε τόνο εκεί
που πρέπει.
Ειμαι
σπουδαστης. Ειμαι απο τη Ρωσια και δεν ξερω καλα τα Ελληνικα. Ειμαι στην Ελλαδα
δυο μηνες μονο και μαθαινω την Ελληνικη γλωσσα. Καθε μερα, πηγαινω με τα ποδια
στη δουλεια μου. Μια φορα την εβδομαδα, πηγαινω στο μαθημα Ελληνικων. Θελω να
μαθω καλα την Ελληνικη γλωσσα. Στο μαθημα πηγαινω με το λεωφορειο. Το λεωφορειο
κανει σταση μπροστα στο σπιτι του φιλου μου.
